NAŠ BLOG

BRANISLAV NUŠIĆ

SRPSKE DIPLOMATE

Branislav Nušić, Dipos, Diplomate, Srpske diplomate, diplomatija

Najveći srpski komediograf, Branislav Nušić, rođen je 1864. u Beogradu kao Alkibijad Nuša od oca Đorđa (Georgijasa) cincarskog porekla i majke Ljubice.

Iako zapamćen kao književnik, Nušić je bio i novinar, fotograf, političar, diplomata, član Srpske kraljevske akademije, predsednik Udruženja jugoslovenskih dramskih pisaca, upravnik pozorišta u Beogradu, Novom Sadu, Skoplju i Sarajevu, ratnik dobrovoljac u Srpsko-bugarskom ratu.

Njegov otac Đorđe bio je ugledni trgovac žitom, ali je ubrzo posle Nušićevog rođenja izgubio bogatstvo, pa se porodica preselila u Smederevo. Tu je Nušić proveo svoje detinjstvo, pohađao osnovnu školu i maturirao. Kada je napunio 18 godina, zakonski je promenio svoje ime u Branislav Nušić, i uskoro je postao član opozicione Radikalne stranke kada prvi put oseća snagu vladajućeg režima.

Diplomirao je pravne nauke u Beogradu na Velikoj školi i bio je ratni dobrovoljac u Srpsko-bugarskom ratu 1885. godine. U tom periodu piše zbirke ,kratke priče i crtice koje su godinu dana kasnije izdate kao prva Nušićeva objavljena knjiga „Pripovetke jednog kaplara”.

Branislav Nušić, Dipos, Diplomate, Srpske diplomate, diplomatija

Međutim, zbog pesme „Pogreb dva raba” objavljene u „ Novom beogradskom dnevniku” 1887. godine Branislav Nušić osuđen je na dve godine strogog zatvora. Pesma je izazvala veliku pažnju naroda, ali je silno uvredila i razbesnela kralja Milana koji je naredio da se Nušić uhapsi i osudi. Iako je po nalogu kralja Nušić osuđen na dve, ipak je pomilovan na molbu svog oca, i proveo godinu dana u požarevačkom zatvoru što će se odraziti na njegov budući književni opus.

DIPLOMATIJA

Posle odslužene robije, Nušića isti kralj i njegov tadašnji ministar spoljnih poslova šalju u inostrana predstavništva u Osmansko carstvo u kojima je službovao i zastupao interese Srbije punih 10 godina.

Diplomatski put Nušića bio je prepun izazova zaštite prava i interesa Srba, a njegovi zapisi i knjige iz tog perioda pečat su jednog teškog vremena.

Odmah po završetku školovanja primljen je u državnu službu u Ministarstvu inostranih dela. Ondašnji predstavnici srpske vlasti otvorili su konzulate u evropskom delu tadašnjeg Osmanskog carstva, a 1889. otvoreni su konzulati i u Bitolju i Prištini.

Branislav Nušić, Dipos, Diplomate, Srpske diplomate, diplomatija

Svoju diplomatsku karijeru Nušić je započeo 1889. godine, kao pisar u Bitolju, zatim u Serezu, Solunu, Skoplju, a završio je kao vicekonzul u Konzulatu Kraljevine Srbije u Prištini. Kao srpski diplomatski činovnik u tom gradu je proveo najviše vremena, dobro poznavajući specifičnosti i probleme koje su pratile srpski narod na Kosovu u njegovo vreme, ali i u prošlosti. Bio je vesele prirode i za svakoga je imao pogodnu reč, zbog čega je bio omiljen kod Srba. Bio je svedok stradanja srpskog stanovništva, što je opisivao u svojim pismima koja su postala poznata kao „Pisma konzula”.

Svoj ugled gradio je na velikoj revnosti, a Nušićeva pisma Kraljevskoj vladi i njenom Ministarstvu inostranih dela više su ličila na studiozne elaborate nego na uobičajene izveštaje.

Tokom Prvog svetskog rata napustio je zemlju sa vojskom i boravio u Italiji, Švajcarskoj i Francuskoj.

KNJIŽEVNI OPUS

Tokom svoje karijere, Nušić je bio prvi upravnik „Umetničkog odseka“ ministarstva za prosvetu, upravnik Narodnog pozorišta u Sarajevu, predsednik Udruženja jugoslovenskih dramskih autora dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu, upravnik Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu, osnivač prvog dječijeg pozorišta i redovan član Srpske kraljevske akademije.

Branislav Nušić, Dipos, Diplomate, Srpske diplomate, diplomatija

Branislav Nušić bio je jedan od najplodnijih srpskih pisaca, poznat po svom upečatljivom i vanserijskom humoru. Ovekovečio je svakodnevicu srpskog društva XIX i XX veka, a njegove sociološke analize su aktuelne i danas. Najznačajniji deo njegovog stvaralaštva su pozorišna dela, od kojih su najpoznatije komedije: „Gospođa ministarka”, „Narodni poslanik”, „Sumnjivo lice”, „Ožalošćena porodica”, „Pokojnik”, koje su prevedene na brojne jezike.

Branislav Nušić, Dipos, Diplomate, Srpske diplomate, diplomatija

Još za njegovog života mnoge škole, ulice u Beogradu, Bitolju, Smederevu i Kragujevcu, kafane, udruženja i pevačka društava nazivane su imenom “Branislav Nušić”. Nosilac je brojnih odlikovanja. Preminuo je 19. januara 1938.godine, a toga dana fasada zgrade beogradskog Narodnog pozorišta bila je uvijena u crno platno. Sahranjen je na Novom groblju u Beogradu.