SRPSKE DIPLOMATE

Jevrem Grujić, srpski državnik i diplomata, je bio više puta ministar, sudija Velikog suda i diplomatski predstavnik Srbije u Carigradu, Londonu, Parizu i Briselu. Tokom svoje dugogodišnje karijere je mnogo zadužio Srbiju na polju diplomatije, obrazovanja i zakonodavstva. Njegovi zapisi i memoari o životu i karijeri predstavljaju dragocen izvor saznanja o srpskoj političkoj istoriji i društvu u 19. veku.

Jevrem Grujić

Kao državni stipendista, Jevrem Grujić započeo je studije prava na Sorboni. Zajedno sa ostalim studentima iz Srbije, bio je deo intelektualne elite i promoter evropske kulture u Srbiji 19. veka. Vrativši se u Srbiju, formirao je liberalnu struju, preteču budućih organizovanih političkih stranaka.

Njegovim zalaganjem je donet Prvi zakon o Narodnoj skupštini 1858. godine. Ovaj dokument predstavlja temelj moderne demokratije i građanskog parlamentarizma u Srbiji.

Akciono ministarstvo u Srbiji

,,Za unutrašnje oslobođenje mora se narodu našem predstaviti šta je on kao narod jedan, kakva prava treba da ima; šta je vlada, zašto i od koga, i koje su granice njene: kazati mu upravo šta jednom narodu u državi znači živeti i pozvati ga da i on tako živi. Slobodan je onaj narod koji je svestan svojih prava i koji se za njih izborio” , govorio je.

Diplomatska karijera

Kralj Milan Obrenović postavio je Jevrema za ministra unutrašnjih dela i potpredsednika skupštine, a zatim i za diplomatu u Carigradu. Na ovom poslednjem zadatku pokazao je izuzetne političke veštine i na obostrano zadovoljstvo uspeo da uredi odnose Srbije i Turske. 28. februara 1882. godine Turska je priznala srpsko kraljevstvo. U memoarima turskog sultana ostalo je zapisano da je Jevrem Grujić bio jedan od omiljenijih ambasadora.

Posle Carigrada Jevrem je bio višegodišnji poslanik u Parizu i Londonu, gde je primio visoka odlikovanja Francuske i Engleske.

Kralj Milan ga je odlikovao Ordenom takovskog krsta 10. avgusta 1878. godine za doprinos u srpsko-turskom ratu. 1894. godine Srbija ga je nagradila Ordenom belog orla II stepena. Tom prilikom je izgovorio: „Živeo sam i borio se za svoj narod, moj narod me nagradio. Zahvaljujem se.“

Dom Jevrema Grujića – istorijska razglednica Srbije

Dom Jevrema Grujića u Svetogorskoj ulici broj 17 u Beogradu je danas spomenik kulture od visokog značaja, prva zgrada zaštićena od strane Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, 1961. godine i jedina članica Evropskog udruženja istorijskih kuća. Zdanje je iz 1896. godine i delo je arhitekte Milana Kapetanovića.

Tokom XIX i XX veka u salonima ove raskošne vile organizovani su gradski balovi na kojima se okupljala društvena, intelektualna i politička elita koja je odlučivala o budućnosti Srbije.  Redovni gosti bili su Jovan Dučić, Milan Rakić, Jovan Cvijić, Simo Matavulj, Jovan Skerlić, Paja Jovanović, Milan Rakić, Uroš Predić… Kraljica Marija Karađorđević dolazila je nenajavljena i bez protokola.

U Domu Jevrema Grujića je čak i potpisan tajni ugovor Srbije i Bugarske za oslobođenje Južnih Slovena 1912. godine na kom je kasnije zasnovan Balkanski savez. Posle Velikog rata u zgradu je smešteno Belgijsko poslanstvo.

Diplomatsko odelo Jevrema Grujića i venčanica njegove supruge Jelene Grujić

Od interesantnih eskponata vezano za život i rad predvodnika moderne Srbije izloženi su brojni predmeti, spisi i fotografije, kao i medalja koju je kraljica Viktorija poklonila Jevremu na velikom balu u Bakingemskoj palati.

U Domu se nalazi i venčanica njegove supruge, Jelene Grujić, za koju se smatra da je prva venčanica u Srbiji. Najstarija vrednost muzeja je ikona Jovana Krstitelja iz XVIII veka sa kojom je Mirka, kćer Jevrema Grujića, prešla Albaniju.

U muzeju su takođe izloženi najdragoceniji komadi oružja iz Prvog i Drugog srpskog ustanka, uključujući puške čuvenih srpskih junaka Hajduk Veljka Petrovića i Tanaska Rajića iz 1807. godine.

Zbirka oružja iz Prvog i Drugog srpskog ustanka

Srdačno vam preporučujemo da posetite ovaj muzej srpske istorije, umetnosti i avangarde, naročito jer samo ovde možete probati omiljenu čokoladnu tortu Kraljice Natalije, pripremljenu po originalnom receptu, kojom je ona uvek rado dočekivana u ovom domu!