KRALJEVINA HOLANDIJA – KRALJEV DAN

Iako među svetski najnaprednijim kada su u pitanju građanska prava, stanovnici Holandije su tradicionalisti u domenu političkog uređenja države – čak skoro 80% podržava trenutno aktuelno monarhističko uređenje.

Holandski kraljevski presto od sticanja nezavisnosti 1815. godine nasleđuju pripadnici dinastije Orange-Nassau. Ova porodica vodi poreklo od Vilijama I Oranskog koji je organizovao holandsku pobunu protiv španske vlasti i koja je posle Osamdesetogodišnjeg rata dovela do stvaranja nezavisne holandske države.

Floris Looijesteijn, CC BY 2.0, via Wikimedia Commons (Floris Looijesteijn, CC BY 2.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/2.0>, via Wikimedia Commons)

U Holandiji se sa velikim uzbuđenjem 27. aprila slavi Koningsdag ili Kraljev dan. Ovim nacionalnim praznikom se obeležava rođendan kralja Vilema Aleksandra koji je, kao najstariji sin bivše holandske kraljice Beatriks, na presto je stupio nakon njene abdikacije 2013. godine. Vilem Aleksandar je i prvi muški sledbenik u kraljevskoj lozi nakon mnogobrojnih princeza koje su se smenjivale preko 130 godina – on je prvi muški potomak holandske kraljevske porodice još od 1851. godine!

Posle odsluženja vojnog roka u Kraljevskoj holandskoj mornarici, kralj Vilem Aleksandar je studirao istoriju na Univerzitetu u Leidenu od 1987. do 1993. godine. Prestolonaslednik gajio i interesovanje za sport – bavio se tenisom, trčanjem, skijanjem i klizanjem, a  1992. godine učestvovao je u Njujorškom maratonu. Bio je angažovan i u Međunarodnom olimpijskom komitetu više od jedne decenije. Kao strastveni pilot, leteo je kao dobrovoljac pri dobrotvornim organizacijama u Africi.

Kraljev rođendan je neradni dan za većinu stanovnika u svim delovima Holandije. Slavi se na razne načine uključujući organizovane skupove i programe, ulične rasprodaje i oblačenje u narandžasto, zaštitnu boju ove dinastije i nacionalnu državnu boju.

Shoulderbeach, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>,  via Wikimedia Commons

Bilateralni odnosi Holandije i Srbije

Srbija i Holandija imaju dugu istoriju bilateralnih odnosa. Nakon što se Srbija izborila za nezavisnost 1878. godine, već́ 1899. godine uspostavljeni su diplomatske odnosi sa Holandijom.

U novijem periodu, evropski put Srbije je na ekonomskom planu otvorio vrata vrlo živoj privrednoj saradnji. Holandske kompanije danas zapošljavaju više od 15.000 ljudi u Srbiji. One posluju u velikom broju sektora, od brodogradnje (Vahali), do IT-a (Levi9), prodaje, poljoprivrede, pivske industrije (Heineken)… U periodu od 2010. do 2018. godine Holandija je u Srbiju investirala oko 2,3 milijarde evra, što je čini jednom od najvećih izvora direktnih stranih investicija. Jedan od vesnika novih puteva saradnje u toku pandemije koronavirusa je holandski nacionalni avio prevoznik KLM, koji će počevši od maja ove godine novim direktnim letovima povezivati Beograd i Amsterdam.

Pored Ambasade Kraljevine Holandije, u Beogradu je osnaživanju ekonomskih odnosa takođe posvećena i Holandsko-srpska poslovna asocijacija.

• Najviša tačka Holandije je na 322,7 metara nadmorske visine, a najniža 6,76 metara ispod nivoa mora
• Luka Roterdam je druga po veličini i obimu pretovara u svetu, odmah nakon luke u Singapuru
• Prvi naziv grada Njujorka je bio „New Amsterdam“, jer je osnovan kao holandska kolonija
• U Amsterdamu možete preći više od 1700 mostova
• Holandija je zemlja sa najvećom koncentracijom muzeja na svetu. Neki od najpoznatijih holandskih slikara su Rembrandt, Vermer, Sten, Van Gog i Mondrijan
• Holanđani su nacija koja obožava kafu i na drugom su mestu u svetu po količini konzumiranja ovog napitka
• Prosečna visina muškaraca je 184 cm a žena 170 cm, što ih svrstava u najviše nacije na svetu
• Holandija je drugi najveći izvoznik piva na svetu, posle Meksika, a najpoznatiji proizvođači su Heineken, Amstel i Grolsch
• Mesto Giethoorn čuva lepotu i šarm holandskog sela XVIII veka. U starom delu grada nema puteva, već se sve odvija preko vodenih kanala. Kanali kroz selo prolaze u dužini od 7,5 kilometar, a njihova dubina je samo jedan metar. Oni su kopani kako bi se prevozio treset i građevinski materijali za zidanje kuća. Kako je to močvarno područje, nakon kopanja su se pojavile i mnogobrojne bare, plitka jezera i ostrva na kojima sada živi oko 2.600 ljudi.
• Holanđani su četvrti najveći proizvođač sira na svetu. Najpoznatija pijaca sira se nalazi na Waagplein trgu u Alkmaru i jedno je od obaveznih mesta koje treba posetiti u Holandiji. Zbog svoje dugogodišnje istorije koja datira još od 1593.godine, postala je skoro neizostavan deo holandske kulture i tradicije.