REPUBLIKA SRBIJA I KRALJEVINA KAMBODŽA

Nakon nekoliko decenija Kraljevina Kambodža je 2019. godine otvorila ambasadu u Beogradu. Ovaj čin  predstavlja potvrdu dobrih bilateralnih odnosi dve zemlje, ali i nastojanje da se unapredi saradnja sa Republikom Srbijom u svim oblastima.

Posle brojnih političkih sukoba koji su obeležili njenu noviju istoriju, današnja Kambodža ulaže napore da se integriše u svetske političke i ekonomske tokove i da diverzifikuje svoju privredu. Prosečan godišnji rast bruto domaćeg proizvoda (BDP) kretao se oko sedam procenata tokom poslednje decenije. 80% izvoza čine proizvodi tekstilne industrije. Jedan od prioriteta Vlade Kraljevine Kambodže je  i privlačenje stranih investicija. 26 odsto ukupnih stranih direktnih investicija u zemlji tokom 2018. godine potiče iz NR Kine, koja je i najveći kreditor infrastrukturnih i energetskih projekata u Kambodži.

Još jedan značajan faktor rasta je turizam. Preko 6,5 miliona posetilaca tokom 2019. godine privukla je egzotika ove neistražene destinacije u Indokini, kao i njeno istorijsko i kulturno nasleđe.

Istorija

Teritorija današnje Kraljevine Kambodže je više od šesto godina bila pod vlašću moćnog Kmerskog carstva. Svoj vrhunac carstvo je doživelo u XII i XIII veku, kada su izgrađeni mnogi hramovi koji i danas predstavljaju simbol Kambodže. Nakon ovog perioda, kulturni i politički uticaj Kmera počinje da opada, a konačan pad odigrao se u prvoj polovini XV veka. Francuska je kolonizovala područje Kambodže 1863. godine. Za vreme Drugog svetskog rata zemlja je bila okupirana od strane Japana. Nezavisnost od Francuske proglašenja je 9. novembra 1953. godine.

Angkor – nacionalni simbol Kambodže

Nalazište Angkor je jedno od najvažnijih arheoloških lokaliteta u oblasti jugoistočne Azije. Smešteno je u severozapadnom delu Kambodže i zauzima površinu od oko 400 kvadratnih kilometara, četiri puta više od površine Vatikana.  Od 1992. godine je pod zaštitom UNESCO-a.  Godišnje ga poseti više od 2 miliona turista.

Ovaj veličanstveni arheološki park predstavlja jedinstven kompleks hramova sagrađenih u periodu kada je Kmersko carstvo bilo na vrhuncu svoje kulturne i političke moći. Najznačajniji hramovi su Angkor Vat i Angkor Tom.

Angkor Vat je najveća verska građevina na svetu. Simbolizuje svetu planinu Meru, dom hinduističkih bogova. Istoričari smatraju da je u njegovoj izgradnji učestvovalo 300.000 radnika i 6.000 slonova.  Hram se sastoji od nekoliko nivoa. Običnim ljudima bio je dostupan samo najniži nivo, dok su višim nivoima pristup imali oni odabrani.  Pošto je ovo jedini od kmerskih hramova koji je orijentisan prema zapadu, smatra se da je građen kao grobnica za tadašnjeg kmerskog kralja.

Angkor Vat  je najznačajniji nacionalni simbol Kambodže. Predstavljen je na državnoj zastavi i na novčanici od 500 riela.

Pnom Pen – prestonica Kambodže

Nekada poznat pod nadimkom Biser Azije, Pnom Pen je danas glavni grad Kambodže koji je odneo primat nad drugim naseljima još iz doba francuske kolonizacije.

U njemu se nalazi najstarija i jedna od najlepših građevina – budistički hram Vat Pnom. Njegova unutrašnjost je oslikana motivima iz Reamkera, kmerske verzije Ramajane. Danas se ovde organizuju razni festivali i proslava kambodžanske Nove godine.

U bajkovitoj Kraljevskoj palati nalazi se Srebrna pagoda – hram sa 5.000 srebrnih pločica, u kom se čuvaju brojna nacionalna blaga. Poseban značaj u njemu imaju mali Smaragdni Buda iz XVII veka i zlatni Buda u prirodnoj veličini, ukrašen sa više od 9.500 dijamanata. Unutrašnji zid dvorišta Srebrne pagode ukrašen je obojenim i detaljnim muralom mita Ramajana koga su naslikali kmerski umetnici početkom dvadesetog veka.

Kultura

Kultura Kambodže je izrazito bogata i veoma raznolika, jer su mnogi faktori uticali na njen razvoj. Inicijalni uticaji su dolazili od budizma i hinduizma, a poseban uticaj imala je i arhitektura i kultura Angkor Vata. Stambene zgrade i mali bulevari u prestonici Kambodže često su nalik na francuske.

Tradicionalna muzika datira još iz vremena Kmerskog carstva i često je se izvodi uz ples.

Narod Kambodže voli praznike i festivale. Kambodžanska ili Kmerska nova godina obeležava se sredinom aprila. Jedan od važnijih festivala je Vodeni festival, koji se slavi i u drugim susednim zemljama – Laosu, Tajlandu i Vijetnamu, kao i brojni drugi na reci Mekong, kada se najčešće sprovode običaji kojima se odaje počast mrtvima i živima.

Starije generacije uživaju posebno poštovanje. Kambodžani se zato često jedni drugima obraćaju tako što pre imena navode hijerarhijsku titulu koja odgovara godinama njihovih sagovornika.

INTERESANTNE ČINJENICE

• Nacionalna životinja je kupri, veoma retko divlje goveče
• U Pnom Penu živi oko 2 miliona ljudi, što je osmina od ukupnog broja stanovnika
• Najbrojniji narod su Kmeri, a najzastupljenija religija je budizam
• Jezero Tonle Sap u Kambodži se smatra najvećim izvorom slatkovodne ribe na svetu, ali i najvećim rezervoarom sveže vode u Jugoistočnoj Aziji
• Ugrožena vrsta iravadijskih delfina danas broji svega nekoliko desetina jedinki koje žive u gornjem toku reke Mekong u Kambodži
• Najpoznatije jelo ove zemlje je amok – meso, pikantni začini, pirinač, kikiriki i jaja u kokosovom mleku. Služi se u činiji napravljenoj od listova banane.
• Kambodžanska zastava je jedina nacionalna zastava koja na sebi ima gradjevinu – Angkor Vat